معرفی دو کتاب از قلم  نجیب روشن

اخیراً دو اثر نفیس و زیبا از قلم نیرومند و حرفه یی نجیب روشن مقیم آخن آلمان نگاه ام را جلب نمود که در ماه های اخیر به نشر رسیده است؛  این دو کتاب که یکی با نثر جذاب و دیگری مجموعۀ اشعار نغز و گیرای او می باشد، محصول کار یک ماهر و حرفه یی را بازگو  می کند، نجیب با ظرافت ها دیدگاهیی که دارد، حاصل کار هایش را با رنگ و عطر یک اثرهنری،  همراه با صفات کامل تولید یک هنر شناس و یک هنرمند پدید آورده است. 

   کتاب اول مجموعۀ داستان است، طوری که در خود کتاب تذکر رفته داستان ها در سال های 2001- 2004 نوشته شده و مشتمل از سه داستان؛ مسافرسیاه، بازگشت و دیدار در آخرت می باشد که هر داستان از خود فضا و حال و احوال دیگری دارد، داستان نخست – که کتاب هم به اسم آن نامگذاری گردیده –  مسافر سیاه است که از سفر یک افریقایی در ترن یا ریل اروپایی قصه میکند و…

 در حصه ای ازداستان “مسافر سیاه” می خوانیم:

«…گرارد سویته، سرلوممبا را از تنش جدا کرد وبا یک دست موهایش را محکم گرفت وبا دست دیگر بر روی کندۀ درخت، دهنش را به ضرب پشت تبر شکستاند و دو دندانش را به رسم یادگار بیرون آورد و در پارچۀ سپید پیچید و در جیب گذاشت…»

و چه تصادف عجیبی؛ در اواخر ما جون2022 (سال جاری) دولت شاهی بلژیک، رسماً از رفتار ظالمانه اش در گذشته های تقریباً بیش از نیم قرن قبل  و قتل فجیع “پاتریس لوممبا”، مبارز نامور کانگو عذر خواهی نمود و یک دندان باقیمانده از کالبد لوممبای فقید را به اقاربش تحویل داد. این دندان یکی از همان دو دندانی است که “سویته” در پارچۀ سپید پیچانده بود…

داستان دوم “بازگشت” نام دارد، پراگرافی از این داستان در جلد کتاب درج و نشر شده است :« تموز، پس از زمستان بی برف و بهار بی باران، گام های سوزانش را بر پیکر آماسیدۀ شهر می گذاشت. بوی تشناب های شهر کهنه همراه با تعفن دورانی که بر آن خاک نازل شده بود، همپای تفت باد ها و موازی با شمار نفس های ساکنان شهر عبور و مرور داشتند.

خاطرۀ بام خوابی های شبانه حتی در حافظۀ بام ها ویران شده بود. آفتاب دهان گشوده بود تا پایتخت را درون کورۀ تموز ببلعد. شهر در بی آبی یک فصل خالی آماسیده بود و صدای هرعلفی از سبزی خاموش. شکم ورم کرده ای فاطمه در هفته های آخیر بارداری، تنها و یگانه موردی بود که دوستان در پرسش از آن کلمۀ امیدواری را به کار می بستند…»

داستان سوم دیدار به آخرت نام دارد که داستان طویل این مجموعه می باشد؛ ترکیب زیبا، طنزگونه و ماهرانه از واقعیات، شخصیت های فلسفی، علمی، فرهنگی و ورویداد های مهم دوران ما که با اندیشه ها و افکار و اعمال شان در امواج حظ آور تخیلات نویسنده با هویت کامل اندیشگی خویش در جولان اند.

نجیب روشن با توانایی قابل توجهی رویداد های زندگی و اندیشه های بزرگان علم و فلسفه و فرهنگ و هنر را به صورت قابل توجه و قابل درک در داستان هایش همراه با پرداخت داستان نویسیی دقیق به کار میگیرد، انگار داستان هایش را – اگر ممکن باشد – داستان های نیمه مستند بخوانیم، که گیرایی و جذابیت خاص خود را دارند.

کتاب دوم مجموعۀ اشعار نجیب روشن بوده که متشکل از چهل عنوان شعر در آن به چاپ رسیده است

زیر سر نامۀ “سایه های سپید”که عنوان یک قطعه شعر شامل این مجموعه نیز انتخاب شده است، سطوری از این شعر :

«… بیرق ها کفن اعتراض

و میله های تفنگ

لولۀ آبرسانی محلۀ عیان

عقاب های رها آشیانه

از هم بال و پر می کَنَند

….»

در پوش جلد کتاب، سطوری از یک شعر دیگر مجموعه را خود نویسنده برگزیده و به نشر داده است:

«آه ای ستارۀ گریزان

باز آی سوی آسمان خاکِ تار و تشنه ات

دیری است که نوش میکند

عطش این خاک غمین

به جای آب و پوشش باران، تیر باران را…»

کتاب “مسافر سیاه” در 203 صفحه و کتاب مجموعۀ اشعار”سایه های سپید” در 192 صفحه جا داده شده است، با قطع و صحافت خیلی مرغوب در ماه مارچ سال 2022 (1400 ه ش) توسط انتشارات فردا به نشر رسیده است، نقاشی جلد کتاب ها “ک، یانس” و صفحه آرایی توسط محمد کاظم کاظمی به عمل آمده و طراحی جلد های کتاب را خود نویسنده انجام داده است

n-roshan@t-online.de  از همین ایمیل می توان راه دستیابی به کتاب را جست و جو نمود، قیمت هر جلد کتاب صرف شش یورو( بدون مصرف پُستی) تعیین شده است.

نجیب روشن در هر فضای که تنفس کرده است، به هر حول و حوشی که ظاهر شده است، عمق و سطح آن فضا را با نگاه هنرمندانه اش به ارزیابی گرفته است، در آن فضا با هوای هنر نفس کشیده است، حال این هنر اندیشیی نجیب چقدر خصایل هنر و فن هنری را بازتاب میداده است و یا تا کدام عمقی به هنر سیاسی مقرب می بوده است، مخاطبانش به سلیقۀ خود  تعیین موقعیتش می نمایند،  تذکر این نکته ضروری است که هم داستان و نیز اشعار نجیب سخت رنگ و بوی سیاست را حمل میکند، این حالت از آنجا ناشی می شود که نجیب در یک فضای سخت سیاست زده تنفس میکرده است و این فضای غلیظ سیاست زده و آگنده از آتش و دود سیاست بر محتوی و شکل کار نجیب اثر گذاشته و در نهایت کار نجیب را در میان سیاست و هنر قرار داده است، نجیب روشن  حصه ای از عمر شیرینش را سیاسی نیز زیسته است.  

ولی کار های نجیب شاهد این واقعیت خواهد بود که محصولات هنری اش به هنر بیشتر متمایل اند؛ هنری که درونمایه اش عشق به انسان، به انسان ستمکش، با مضمون و شکل روشنفکرانه ایجاد و پرداخته می شوند و این است که نثر و شعر نجیب بیشتر به مخاطب روشنفکرش پیام روشن نجیب روشن را حامل می باشد و همین ویژگی، قلم نجیب را فرصتی میدهد، تا با آراسته های دل انگیز تشبهات و استعارات منثور و منظوم محصولات هنری خود را در سطح جذاب، زیبا و دلچسپ پدید بیاورد، به همین دلایل خصایل آثار هنری او مهر مشخصه های کار حرفه یی یک هنرمند را بر پیشانی دارند و این یک واقعیت طبعی و معمول می باشد زیرا نجیب روشن در پوهنتون آزاد برلین آلمان در حوزۀ ژورنالیزم و ارتباطات تا مدرج ماستری تحصیل کرده است و از دیر زمانی در آخن آلمان زندگی میکند. نجیب گردانندۀ مجله ای به زبان آلمانی زیر سرنامۀ “افغانستان تریبون” نیز بود که مقالاتی به زبان آلمانی در آن به نشر رسانیده است، همچنان مجلۀ ” صدای افغانستان” محل کار های نوشتاری و نشراتی او بوده است، نجیب دو شمارۀ چاپی مجلۀ هنری ادبی ” زمین” را نیز گردانندگی کرده است.

به امید کار های بیشتر از این نویسندۀ مجرب.